Pogoda za oknem jest coraz piękniejsza, a temperatury z dnia na dzień wyższe. W związku z tym, jeśli jeszcze nie zmieniliśmy opon, należy to jak najszybciej zrobić. Jakie różnice charakteryzują oba rodzaje ogumienia? Czy mamy również prawny obowiązek przeprowadzić taką wymianę? Podpowiadamy!
Różnice między oponami letnimi a zimowymi
Każdy kierowca powinien zdawać sobie sprawę, że wybór odpowiednich opon jest niezwykle istotny dla zachowania pełnego bezpieczeństwa i komfortu jazdy na drodze. Zarówno opony letnie, jak i zimowe mają inną charakterystykę. Każdy rodzaj projektowany jest z myślą o działaniu w różnych temperaturach i odmiennych warunkach, co wpływa m.in. na ich budowę, skład mieszanki gumowej oraz wzór bieżnika. Jakie różnice charakteryzują obydwa rodzaje opon?
Opony letnie
Opony letnie są wykonane z twardszej gumy w porównaniu z zimowymi odpowiednikami. Mieszanka i skład są zoptymalizowane do pracy w wyższych temperaturach, a za poziom graniczny dla opon letnich przyjmuje się zwykle wartość 7°C. Dzięki temu zachowują swoją sztywność i zapewniają odpowiednią przyczepność na suchych oraz mokrych nawierzchniach.
Opony letnie oferują najlepszą wydajność w ciepłych miesiącach, zapewniając lepszą i przewidywalną kontrolę nad pojazdem, krótszą drogę hamowania i precyzyjniejsze prowadzenie. Należy przy tym mieć na uwadze, że w niskich temperaturach (poniżej wspomnianych 7°C) mieszanka gumowa staje się jeszcze bardziej sztywna i twarda. Ma to negatywny wpływ na faktyczną przyczepność opon, co w konsekwencji może prowadzić do występowania niebezpiecznych sytuacji na drodze.
Oprócz mieszanki gumowej różnice znajdziemy również w bieżniku. Modele letnie mają zdecydowanie łagodniejszy wzór z mniejszą ilością głębokich rowków i lameli. Bieżnik ma za zadanie maksymalizować powierzchnię styku opony z nawierzchnią, co poprawia przyczepność i stabilność podczas szybkiej jazdy. Z kolei odpowiednio zaprojektowane rowki w bieżniku zapewniają efektywnie odprowadzanie wody, zmniejszając tym samym ryzyko tzw. aquaplaningu.
Opony zimowe
Opony zimowe w porównaniu z letnimi są wykonane z bardziej miękkiej mieszanki gumowej, która pozostaje elastyczna w niższych temperaturach (poniżej 7°C). Pozwala to oponie lepiej przylegać do nawierzchni, co zwiększa przyczepność na zimowej i mokrej drodze.
Oprócz odmiennego składu mieszanki przystosowanej do niskich temperatur opony zimowe mają dużo bardziej agresywny bieżnik. Głębsze rowki i większa ilość lameli, które są specjalnymi nacięciami w bieżniku, poprawiają przyczepność poprzez „wgryzanie się” w zalegający zimą śnieg i lód. Ponadto rowki są zaprojektowane w taki sposób, aby lepiej odprowadzać błoto pośniegowe oraz wodę, co zmniejsza ryzyko poślizgu.
Opony zimowe oferują zdecydowanie lepszą trakcję, stabilność i kontrolę nad pojazdem w warunkach zimowych. Oprócz tego zapewniają krótszą drogę hamowania na śniegu i lodzie oraz lepszą stabilność na mokrych nawierzchniach w niskich temperaturach. Jednak w ciepłych warunkach ich miękka mieszanka zużywa się dużo szybciej, co może prowadzić do gorszej precyzji prowadzenia oraz dłuższej drogi hamowania.
Opony całoroczne – czy mogą skutecznie zastąpić tradycyjne ogumienie sezonowe?
Oprócz wyżej opisanych opon przystosowanych do konkretnych warunków – letnich i zimowych, na rynku występuje jeszcze ogumienie wielosezonowe, znane również jako opony całoroczne. Stanowią one swoisty kompromis i są zaprojektowane w taki sposób, aby zapewniać wystarczającą wydajność zarówno w ciepłych, jak i chłodnych warunkach.
Mieszanka zastosowana w ogumieniu wielosezonowym jest bardziej elastyczna niż w oponach letnich, co pozwala na zachowanie przyczepności w niskich temperaturach, ale jednocześnie jest twardsza niż w modelach zimowych, co zapobiega nadmiernemu zużyciu w cieplejszych miesiącach. Jeśli chodzi o wzór bieżnika, to jest on kombinacją cech obu typów opon. Głębsze rowki i lamelki pomagają w trakcji na śniegu, z kolei szersze bloki bieżnika polepszają przyczepność na suchej i mokrej nawierzchni.
Choć opony wielosezonowe oferują dużą wygodę, eliminując potrzebę sezonowej wymiany ogumienia, to jednak w ekstremalnych warunkach zimowych lub letnich mogą nie dorównywać wydajności tradycyjnych opon. Właśnie dlatego „wielosezonówki” są dobrym wyborem dla kierowców operujących w regionach o łagodniejszym klimacie, gdzie warunki pogodowe nie są skrajne.
Jazda na oponach zimowych latem – czy grozi nam za to mandat?
Wielu kierowców, którzy z jakiegoś powodu nie zmieniają opon zimowych na letnie, zastanawia się, czy mogą dostać mandat? W Polsce jazda na zimowym ogumieniu w okresie letnim nie jest zabroniona i nie grozi za nią żadna kara. Prawo nie nakłada obowiązku sezonowej wymiany opon ani nie definiuje czasu, w którym muszą być używane ich konkretne rodzaje.
Mimo braku obostrzeń i zapisów w kodeksie drogowym nakazujących wymianę opon, jest to zalecane ze względów bezpieczeństwa oraz ekonomicznych.
W jakich okolicznościach można otrzymać mandat dotyczący opon?
Brak regulacji prawnych dotyczących okresowej wymiany opon nie oznacza, że w Polsce nie można otrzymać mandatu za inne nieprawidłowości dotyczące ogumienia pojazdu. Kierowcy mogą zostać ukarani za:
- głębokość bieżnika poniżej 1,6 mm;
- uszkodzenia w postaci pęknięć, wybrzuszeń, braku fragmentów gumy;
- stosowanie trwałych elementów przeciwpoślizgowych (kolce);
- używanie łańcuchów na nieośnieżonej drodze;
- różnice względem bieżnika na kołach jednej osi;
- opony wystające poza obrys auta.
Podsumowanie
Dobór odpowiednich opon jest kluczowy dla bezpieczeństwa i komfortu jazdy. Każdy rodzaj ogumienia charakteryzuje się innym składem mieszanki gumowej, wzorem bieżnika i przeznaczeniem do określonych warunków pogodowych. Opony letnie są zoptymalizowane do działania w wyższych temperaturach, zimowe w niskich (poniżej 7°C), z kolei ogumienie wielosezonowe stanowi dobry kompromis między nimi.
Należy pamiętać, że w Polsce, choć nie grozi nam mandat za jazdę na zimowych oponach latem, to nie jest to zalecane ze względu na bezpieczeństwo i trwałości opon. Dostosowanie ogumienia do warunków jest najlepszym sposobem na zapewnienie optymalnej wydajności i odpowiedniej przyczepności na drodze.